ب
ا چند ثانیه نگاه كردن به قاشق، آن را در برابر چشمان حیرت زده تماشاچیان خم می‌كند و می‌گوید در این كار از هیچ نوع انرژی‌ای كمك نگرفته است. تنها ابزار كار او استفاده از هنر power mental است كه به بازی‌های ذهنی شهرت یافته است. محمد قلی‌نژاد كه این روزها سی‌و‌هشتمین سال زندگی‌اش را تجربه می‌كند در سرزمینی از كارهای عجیب و غریب زندگی می‌كند اما معتقد است همه اینها رازهای شعبده است نه چیز دیگر. از منتالیسم می‌گوید و اینكه در این هنر نه‌تنها از انرژی استفاده نمی‌شود بلكه مدعی است استفاده ازفرمول‌های خاص و تاثیر روی بیننده باید در این كار به‌گونه‌ای باشد كه فرد به این باور برسد منتالیست تمام این كارها را با هنری خارق‌العاده‌ای به اسم شعبده انجام می‌دهد. در این رشته از شعبده بازی كه طرفداران زیادی دارد از بازی با اعداد ریاضی تا فكر خوانی و خم كردن قاشق و... می‌توان سراغ گرفت. او اما هشدار می‌دهد برخی یك جریان انحرافی در هنر شعبده راه انداخته‌اند و با فراگرفتن این هنر برخی آدم‌های ساده‌لوح را با واژه‌هایی مانند انرژی درمانی و... فریب می‌دهند. او این جریان انحرافی را خطرناك می‌داند و می‌گوید مردم فریب آنها را نخورند.

بعضی شعبده‌بازان مدعی هستند كه با استفاده از انرژی می‌توانند كارهای خارق‌العاده‌ای انجام دهند؟ این ادعا چقدر واقعی است؟‌

به عقیده من هیچ چیزی به اسم انرژی درمانی یا شعبده با انرژی وجود ندارد. آنچه كه وجود دارد استفاده از فرمول‌های هنر شعبده بازی برای ارائه به بینندگانی است كه از اصل ماجرا اطلاعی ندارد و به‌دلیل فن بیان قوی افراد این ذهنیت برایشان به‌وجود می‌آید كه فلان آقا دارد انرژی درمانی می‌كند یا با استفاده از انرژی كارهای خارق‌العاده‌ای را انجام می‌دهد.

تفاوت شعبده بازی و power mental د رچیست؟‌این دو رابطه نزدیكی با هم دارند؟

لوازم و ابزار مخصوص و سرعت عمل دست، ركن اولیه شعبده است اما در power mental به جای لوازم و ابزار، فن بیان و تاثیرگذاری روی مخاطب اصل است تا بیننده بتواند با منتالیست همراه شود. فن بیان و سرعت بالا باعث می‌شود اعمال منتال برای بیننده شگفتی‌ساز شود اما این كار ربطی به انرژی درمانی یا استفاده از انرژی فرد ندارد.

اما بعضی افراد مدعی هستند كه می‌توانند اجسام را با استفاده از انرژی درونی شان خم كنند یا تغییر حالت دهند؟!

فن خم كردن قاشق به‌عنوان هنر metal mental شناخته می‌شود كه رشته خاصی در شعبده بازی است. بیننده در این كار مشاهده می‌كند كه قاشق معمولی (نه قاشقی كه دارای لولاست) توسط منتالیست خم می‌شود و به این باور می‌رسد كه فرد دارای انرژی خارق العاده‌ای است كه می‌تواند این كار را انجام دهد اما این كار به هنر ظریف و پیچیده منتال برمی‌گردد كه می‌تواند روی مردم تاثیر بگذارد.

شعبده بازان كشورمان زیر نظر اتحادیه فعالیت می‌كنند؟‌

متاسفانه در كشورمان اتحادیه‌ای با این عنوان وجود ندارد اما تنها موسسه‌ای كه مجوز رسمی آموزش شعبده‌بازی از وزارت ارشاد دارد آموزشگاه پریستو به مدیریت آقای بهروز كریمی در میدان فردوسی است كه برای هنرجویان كارت شناسایی صادر می‌كند. تعدادی از افرادی هم كه روی صحنه كار می‌كنند بعد از ارائه كارشان به هنرهای صحنه‌ای وزارت ارشاد از این قسمت مجوز می‌گیرند و می‌توانند در اماكن عمومی یا محل‌های خاص برنامه اجرا كنند.

چه نظارتی بر كار شعبده بازان وجود دارد؟‌

یكی از نكاتی كه ارشاد بر آن تاكید می‌كند و قانون درستی هم هست بازی‌هایی است كه با فرهنگ و ملیت ما سازگار نیست. این بازی‌ها نباید در ایران اجرا شود و دست هنرجو داده شود اما متاسفانه طی چند سال گذشته و با ورود محصولات چینی شعبده بازی به كشورمان و عدم‌نظارت بر این موضوع،‌این بازی‌ها كه ممكن است تعدادی از آنها بد آموزی داشته باشد در اختیار همه افراد قرار گرفته است.

این درحالی است كه ما سال‌هاست اجراهایی كه درآنها سیگار وجود دارد را اجرا نمی‌كنیم چرا كه ممكن است الگوبرداری نا درستی از آنها انجام شود یا بازی‌هایی كه می‌تواننند خطر ساز باشند و در آنها از چاقو و آتش و... استفاده می‌شود باید دست افراد حرفه‌ای باشد نه دست افراد عادی كه با پرداخت مبلغ نا چیزی پول می‌توانند آن را تهیه كنند. این كار عواقب سوئی به دنبال دارد چراكه وقتی آموزش درستی به هنرجو داده نمی‌شود هنر جو راه را غلط می‌رود و هم به خودش لطمه می‌زند و هم به هنر شعبده‌بازی.

ظاهرا شعبده بازی هم از كپی‌كاری چینی‌ها در امان نمانده؟

درست است. چینی‌ها با ورود به بازار لوازم شعبده بازی این وسایل را با كیفیت و قیمت پایین وارد بازار كرده‌اند. این موضوع برای ما مسئله ساز شده چرا كه بخشی از شعبده به لوازم آن برمی‌گردد. اگر این لوازم استاندارد نباشد طبیعی است كه شعبده باز نمی‌تواند اجرای خوبی داشته باشد و وقتی اجرا خوب نباشد راز بازی فاش می‌شود و تاثیر مثبتی روی بیننده نخواهد داشت. این درحالی است كه بچه‌های خودمان بهترین اجناس شعبده را با كیفیت بالایی می‌سازند اما ورود چین به این بازار لطمه زیادی به آنها زده است.

اینها از مبادی رسمی وارد كشور می‌شوند؟

نمی دانم. اما خیلی جاها از اینها به عنوان لوازم اسباب‌بازی و سرگرمی وارد كشور و فروخته می‌شود. اما لوازم شوخی، شعبده بازی نیست، سرگرمی‌هایی است كه وارد بازار شده اما جنبه هنری ندارد. بعضی از این وسایل برای افراد ممكن است مشكلاتی را ایجاد كنند خصوصا وسایلی كه شوك وارد می‌كند و به آنها نظارتی هم نمی‌شود ولی عواقب بدی دارد. بعضی چیزها مثل قرص‌هایی كه دهان را سیاه می‌كند یا كپسول‌هایی كه بعد از تركیدن خون از آنها می‌آید ممكن است به‌دلیل كیفیت پایین باعث بروز مشكلاتی برای افراد شود.

وضعیت كارگاه‌های ایرانی تولید لوازم شعبده بازی در چه حالی است؟‌

هنوز بچه‌هایی كه كم و بیش كار می‌كنند هستند و كجدارو مریز كار می‌كنند. من هم كارگاهی داشتم كه لوازم شعبده‌بازی را با كیفیت بالایی می‌ساختیم كه به هموطنان‌مان با قیمت پایین ارائه كنیم چرا كه نمونه مشابه آنها خیلی گران بود و با تغییرات و نوآوری بازی‌هایی را می‌ساختیم و به خارج از كشور صادر می‌كردیم اما با ورود چین به بازار شعبده، بازار كار ما هم خراب شد و اكثر كارگاه‌های ساخت وسایل شعبده تعطیل شد. چین حتی از كارهای ما درایران كپی‌برداری می‌كند و با قیمت پایین‌تر از ما در كشور خودمان ارائه می‌كند.

تنوع رشته‌های شعبده بازی تا چه حدی است؟‌

در شعبده رشته‌های مختلفی داریم. یكی ایلوژن است كه به اسم بازی‌های بزرگ شناخته می‌شود و روی صحنه‌های بزرگ اجرا می‌شود مثل تابوت و جعبه‌هایی بزرگ كه با شمشیر روی آن اجرا می‌شود.

رشته استیج (صحنه):كه رشته مادر است و رشته‌های دیگر روی آن سوار است. در این رشته مخاطب باید از هنرمند فاصله داشته باشد چراكه باید صحنه خاصی باشد كه شعبده باز بتواند بازی را ارائه كند و خطای دید در آن وجود داشته باشد كه نیاز به نقطه كور دارد.

رشته كمدی یا بالن مجیك كه با بادكنك اشكال مختلف می‌سازند و از این كارها برای اجراهای كودكان نیز استفاده می‌شود این نوع شعبده آسیبی به بچه‌ها نمی‌رساند و باید با آنها ارتباط كودكانه برقرار شود.

animal magic كه بازی با شیر و ببر و خرگوش و كبوتر و... است كه لوازم آنها مخصوص حیوانات است.

و رشته power mental كه به بازی‌های ذهنی برمی‌گردد واز اعداد ریاضی تا فكر خوانی را دربرمی‌گیرد و فرمول‌های خاصی دارد. این اجراها حالت تاثیرگذاری روی بیننده را دارد و طرف باید به آن باور برسد كه بازی را درك كند و برایش شیرین شود

رشته close Up یا نمای نزدیك است كه بازی‌هایی است كه توی جیب جا می‌شود و جلوی چشم طرف این بازی اجرا می‌شود بدون اینكه طرف بفهمد چه اتفاقی افتاده و بازی‌های خیابانی كه نیاز به لوازم آنچنانی ندارد و وسایل كوچك مثل سكه دارد كه نیاز به صحنه و خطای دید و نقطه كور و.... ندارد و می‌تواند كنار خیابان بایستد و برنامه اجرا كند. خیلی از شعبده‌بازان معروف دنیا هم این كار را در كنار خیابان انجام می‌دهند.

اللهم عجل لولیك الفرج

• برچسب ها: انحراف شعبده بازی توسط سودجویان!، بهروزكریمی، محمد قلی نژاد تورینتو، سعید فتحی روشن، شعبده بازی و تردستی، فروشگاه شعبده بازی،